Βρισκόμαστε εν έτη 2012, η κουλτούρα του χεπχαπ έχει ήδη κλείσει 35 χρόνια ζωής και προχωράει ακάθεκτη, και το ερώτημα που θέλω να θέσω πριν καν αρχίσω το άρθρο, είναι απλό και συγκεκριμένο:
Τι είναι ραπ;
Το ξέρω, είναι ένα κλασσικ θέμα στις ψευτοψαγμένες παρέες χιπχοπαδων που στο τέλος καταλήγουν να τσακώνονται επειδή ο καθένας θεωρεί ότι ουσιαστικά μόνο αυτός ακούει ραπ. Ας πάρουμε τα πράγματα όμως με την σειρά.
Αν έρθω αύριο από το σχολείο, φίλε ακροατή, και σε ρωτήσω, "τι μουσική ακούς", και μου πεις "ραπ", και σε ξαναρωτήσω "και τι είναι αυτό ρε φίλε; εμείς στην Μπάρα είχαμε μόνο τράκτορες και τον Χατζηγιάννη", τότε τι θα μου πεις;;
Είμαι σίγουρος πως πολλοί θα κάνετε αυτόματα μια εικόνα στο μυαλό σας, πχ. τον εβέρσορ να ποζάρει με το αγέρωχο στάιλ μπροστά από ένα mpc, ή ένα φούτερ, μια κουκούλα, και ένα καπέλο και τα σαπιοδόντια του 12ου στο backround, ή αυτοοργανωμένες συναυλίες και στέκια ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο, αλλά δυστυχώς δεν μπορείτε να εκφράσετε κάτι τέτοιο με λόγια. Οπότε το επόμενο βήμα είναι να σας έρθει ένα τραγούδι, το οποίο θεωρείτε πως εκφράζει τα πιστεύω σας, και να μου το βάλετε στο youtube. Αν λοιπόν, αφού εγώ το ακούσω, σας πω: "πω ρε φίλε, γαμάτο! μου θυμίζει ένα που άκουσα στην Μενεγάκη τις προάλλες" και σου βάλω Νέβμα (όχι τα παλιά), και σε ξαναρωτήσω "Κι αυτό ραπ δεν είναι φίλε;" Τότε τι θα μου πεις;; Προφανώς και θα ξαναδιαφωνήσεις μαζί μου, και θα μου πεις πως αυτό είναι μια ποπ μαλακία ΚΑΙ ΟΧΙ ΡΑΠ (ή κάτι τέτοιο)!! Και αν σε ξαναρωτήσω "γιατί δεν είναι ρε ντουντ;" τότε οι πιθανότεροι λόγοι που θα μου πεις φαντάζομαι είναι: a)"γιατί είναι εμπορικοί", b) "γιατί, πέρα από τα γρήγορα λόγια, δεν μοιάζει με αυτό που σου έβαλα να ακούσεις" και c) "γιατί στο forum του hh.gr, ο tzibo σε ένα ποστ έχει πει πως αυτά είναι μαλακίες και δεν είναι χιπχοπ". Δέχομαι ως σωστή μόνο την 3η απάντηση και θα διαλύσω τις άλλες δυο σου απαντήσεις λέγοντας ότι: a) το cd του Notorious BIG "Life after death" έκανε 10.000.000 πωλήσεις και έγινε κάμποσες φορές πλατινένιο άρα ήταν κάργα εμπορικό, και b) αν σου βάλω κάτι διαφορετικό που δεν ταιριάζει μουσικά με αυτό που μου έβαλες εσύ, πχ. αν μου βάλεις Corona Virus και σου βάλω Aλλοπρόσαλο ή Άυλο ή αν μου βάλεις Φιλική Εταιρία και σου βάλω Supreme, τότε μπορείς να μου πεις πάλι πως ούτε αυτά δεν είναι ραπ;;
Τελοσπάντων βαρέθηκα. Αυτό που προσπαθώ να πω και να αποδείξω είναι πως μια τέτοια συζήτηση είναι άτοπη, αφού δεν γνωρίζουμε το θέμα. Αλήθεια όμως πώς μπορούμε να μάθουμε το θέμα;
Για να απαντήσουμε σε κάτι τέτοιο πρέπει αφού έχουμε μια, τουλάχιστον στοιχειώδη, γνώση των 35 χρόνων ζωής της συγκεκριμένης μουσικής και μια καλή ενημέρωση για τις πρόσφατες μορφές της. Αφού λοιπόν αναλογιστούμε και συνδυάσουμε όλα αυτά, μπορούμε με ασφάλεια να πούμε την άποψη μας και να έχουμε μια εποικοδομητική συζήτηση.
Αλλά ακόμα και έτσι, πάλι δεν έχουμε μια στάνταρ ερμηνεία ή έναν ορισμό που να μας επιτρέπει να διαχωρίζουμε ποιος κάνει και ποιος δεν κάνει ραπ.
Προσωπικά είμαι οπαδός της θεωρίας του Δαρβίνου, πιστεύω δηλαδή πως ο κάθε ζωντανός οργανισμός έχει την ευθύνη και την υποχρέωση να προσαρμόζεται σύμφωνα με τα δεδομένα και τις καταστάσεις που επικρατούν στο εξωτερικό του περιβάλλον. Θεωρώ την ραπ, όπως και κάθε μουσική, έναν ζωντανό οργανισμό, κατά το αντικειμενικό σύστημα. Δεν είναι ζωντανός οργανισμός κατά την υποκειμενική έννοια, ότι δηλαδή έχει νοημοσύνη και σωματική υπόσταση, αλλά κατά την αντικειμενική, ότι δηλαδή ο σκοπός της πραγματοποιείτε από ανθρώπους (ζωντανούς οργανισμούς). Και τώρα φτάσαμε στο ζουμί της υπόθεσης. Ποίος είναι ο σκοπός της ραπ; ποιο είναι δηλαδή το περιεχόμενο της;
Σίγουρα η ραπ έχει κάποια στοιχεία που την ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες μουσικές (το λουπάρισμα, το flow) αλλά αυτά τα στοιχεία δεν είναι αρκετά ώστε να κάνουν αυτόν τον διαχωρισμό στο μυαλό των ακροατών. Το στοιχείο που ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΜΟΥ, πρέπει να έχουν όλοι όσοι κάνουν ή θέλουν να κάνουν ραπ είναι ο λόγος.
Η ραπ, σαν στοιχείο του χιπ χοπ, είχε ανέκαθεν ενσωματωμένο το βιωματικό περιεχόμενο στους στίχους της. Είτε ήταν στα μέσα του 70' με τον GrandMaster Flash ή τον Kurtis Blow, είτε ήταν στις αρχές του 90' με τον 2pac ή τον Snoop Dogg ή ακόμα πιο πρόσφατα, όλοι έκαναν κομμάτια που ανέλυαν τις σκέψεις τους, τα προβλήματα, αυτά που τους αρέσουν ή αυτά που δεν τους αρέσουν κτλ. Φυσικά, με αυτό δεν εννοώ πως τα κομμάτια πρέπει να είναι όλα κοινωνικοπολικτικά ή όλα μπατλ ή δεν ξέρω κι εγώ τι.
Τα κομμάτια πρέπει να είναι αυτό που θες εσύ να είναι. Τόσο απλά. Πρέπει να είναι ο λόγος σου, και πρέπει αυτόν τον λόγο να τον στηρίζεις και με τις πράξεις σου. Και εδώ φτάνουμε στο ίσως πιο κρίσιμο σημείο της άσκοπης ανάλυσης μου. Αφού κάνεις όλη την παραπάνω εργασία και λάβεις υπόψην σου όλους τους σχετικούς παράγοντες, έρχεται η στιγμή να αποφασίσεις τι είδος ακροατή θέλεις να είσαι.
Υπάρχουνε 2 υποκατηγορίες ακροατών που ακούνε ραπ. Ο πρώτος είναι ο ακροατής που ακούει ραπ κομμάτια απλά για να γελάσει με αυτά που λένε οι καθυστερημένοι ραππερς, και ο δεύτερος ακροατής που ακούει ραπ κομμάτια "στα σοβαρά" επειδή είτε τον εκφράζουν, είτε του θυμίζουν καταστάσεις, είτε είναι σε mood για να τα ακούσει, είτε οτιδήποτε. Ότι κατηγορία και αν επιλέξεις να είσαι, αυτό που έχει σημασία είναι να ξέρεις για ποιόν λόγο ακούς αυτό που ακούς.
Το λέει κι ο Ripu άλλωστε: "έχεις μπερδέψει τον λόγο που γράφεις βλάκα, άκου Ripu κι άσπρο πάτο". ;)
Το λέει κι ο Ripu άλλωστε: "έχεις μπερδέψει τον λόγο που γράφεις βλάκα, άκου Ripu κι άσπρο πάτο". ;)
